این خبری است که چند روز قبل منتشر شد و یک بار دیگر، زنگ خطر را برای اسباب‌بازی‌های وارداتی موجود در بازار کشور به صدا درآورد.
خبرگزاری فرانسه نیز مدتی قبل، نتایج تحقیقاتی را منتشر کرد که نشان می‌داد بیش از یک پنجم اسباب‌بازی‌های ساخته شده در چین استاندارد نیستند و سالانه 10 هزار کودک چینی در اثر استفاده از این اسباب‌بازی‌ها دچار آسیب‌های جدی می‌شوند.
این درحالی است که چین، یکی از بزرگترین صادرکنندگان اسباب‌بازی در جهان است که رقم صادرات آن در سال ۲۰۰۵میلادی 6 میلیارد و ۵۰۰ هزار دلار بوده است و کارشناسان تخمین می‌زنند سهم واردات این محصولات به کشور ما نیز در سال حدود 200میلیون دلار است.
به گفته کارشناسان، از سال 81 و همزمان با ورود قانونی اسباب‌بازی‌های چینی، موسسه استاندارد، آزمایشگاهی را به نظارت بر اسباب‌بازی‌های وارداتی اختصاص داد و اتفاقا در همان سال، حجم وسیعی از اسباب‌بازی‌های خطرناک چینی که وارد کشور شده بودند را مردود اعلام کرد.
با این حال کارشناسان معتقدند حجم عمده اسباب‌بازی‌های وارداتی موجود در بازار ایران به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، کمترین حساسیت را در مورد اسباب‌بازی‌های قاچاق نشان می‌دهد.
ستاد مبارزه با قاچاق حساس نیست
محمدحسین فرجو، دبیر شورای نظارت بر اسباب‌بازی، با اشاره به اینکه استاندارد اسباب‌بازی از سال 81 اجباری شد و تمام تولیدات داخلی و واردات را در بر گرفت، به همشهری می‌گوید: قبل از اجرای این استاندارد جهانی، استانداردهایی وجود داشتند، ولی رعایت آنها اجباری نبود. اما بخصوص از زمان وارد شدن اسباب‌بازی از کشوری مثل چین، رعایت این استانداردها اجباری شد.
به گفته وی،کارشناسان در گمرک از این اسباب‌بازی‌های وارداتی نمونه‌برداری می‌کنند و برای تایید، آنها را به آزمایشگاه‌های موسسه استاندارد می‌فرستند، اما اسباب‌بازی‌های قاچاق از اقلامی هستند که هیچگونه کنترلی روی آنها وجود ندارد و به عقیده دبیر ستاد شورای نظارت بر اسباب‌بازی، هنوز هیچ ارگانی مسئولیت نظارت بر کیفیت کالاهای قاچاق را بر عهده نگرفته است.
فرجو ضمن تأکید بر اینکه حجم بالایی از این اسباب‌بازی‌ها توسط دستفروشان به فروش می‌رسد و خیلی از آنها ناقل بیماریهای جدی در بین کودکان هستند، می‌گوید: در حال حاضر، ستاد مبارزه با قاچاق کالا اسباب‌بازی‌های قاچاق شده را از نظر حساسیت در رتبه دهم قرار داده است و همین امر باعث شده تا کمترین نظارت روی اقلام قاچاق صورت گیرد.
فرجو برای مثال به اسباب‌بازی‌های آبی اشاره می‌کند و می‌گوید: اسباب‌بازی‌های آبی به راحتی در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرند، در حالی که آب به کار رفته در این اسباب‌بازی‌ها و در کشور چین از آب چاه است و همین آب می‌تواند ناقل خیلی از بیماری‌ها باشد. این البته این به غیر از مواد بازیافتی بیماری‌زای بکار‌رفته در این محصولات است.
به گفته وی از نظر قانونی جلوی ورود این کالاها طبق استانداردهای تعیین شده و از نظر قانونی گرفته می‌شود ولی جلوی کالای قاچاق را نمی‌توان گرفت.
ما قبل از آمریکا متوجه شدیم!
در حال حاضر در موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی آزمایش‌هایی بر روی اسباب‌بازی‌های چینی از نظر نوع مواد رنگی، تیزی، شکنندگی و نوع مواد بازیافتی در حال انجام است که طبق اعلام کارشناسان این موسسه، درصد بسیار زیادی از این محصولات از نظر این فاکتورها غیر‌استاندارد اعلام شده‌اند.
مونا نامجو، کارشناس آزمایشگاه ایمنی کودکان در موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی با اشاره به اینکه ما مدتها قبل از کشور آمریکا، متوجه خطرناک بودن اسباب‌بازی‌های چینی شده بودیم، می‌گوید: ما خیلی از اسباب‌بازی‌ها که به صورت فله‌ای وارد کشور می‌شوند را غیر استاندارد اعلام کرده‌ایم و با اینکه استانداردهای زیادی را برای نوع این اسباب‌بازی‌ها تعیین کرده‌ایم، ولی به دلیل عدم آشنایی وارد‌کنندگان به این استانداردها این محصولات وارد کشور می‌شوند.
به گفته وی، بعضی از این اسباب‌باری‌ها حتی در چین به صورت غیرقانونی به فروش می‌روند.
اما نقش وزارت بهداشت در این میان چیست؟ کارخانه‌های سازنده اسباب‌بازی چندی است که اقدام به ساخت ست‌های آرایشی برای کودکان، آن هم با مواد پلاستیکی و نمادین کرده‌اند.
حتی برخی تولیدکنندگان چینی یک گام فراتر رفته و از مواد اولیه لوازم آرایشی بزرگسالان برای ساخت این اسباب‌بازی‌ها استفاده کرده و آن را به بازارهای اسباب‌بازی سرازیر می‌کنند.
دبیر شورای نظارت بر اسباب‌بازی ضمن اظهار تاسف از اینکه تا‌کنون ما هیچ اقدام جدی را از طرف وزارت بهداشت در مورد این اقلام خطرناک ندیدیم، تاکید می‌کند: این محصولات آرایشی می‌توانند حاوی انواع ویروسهای بیماری‌زا برای کودکان باشد که آزمایش آنها از لحاظ بیماری‌زایی دیگر به عهده آزمایشگاه‌های موسسه استاندارد نیست و وزارت بهداشت باید روی کنترل این اسباب‌بازی‌ها توجه ویژه داشته باشد که متاسفانه ما هنوز شاهد هیچ اقدامی نه در این زمینه و نه در زمینه‌های دیگر نبوده‌ایم.»
با وجود اظهار نظر کارشناسان مبنی بر جدی گرفتن خطرات مربوط به اسباب‌بازی‌های ساخت چین و حساسیت‌های مربوط به آن، سؤال اساسی این است که چرا جلوی ورود این محصولات به طور قانونی گرفته نمی‌شود؟
محمدحسین فرجو در پاسخ به این سؤال می‌گوید: هنوز از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی هیچگونه گزارش آماری مبنی بر کیفیت پایین محصولات چینی اعلام نشده است.
